mense februario magno numero in provincias Poloniae sibi proxiraas, omne territorium Pereaslaviae, Korsuni ac ditiones Visnioviecii ducis, praesidio cosacorum, post bellum cum Polonis in anno 1638 gestum, destitutas, nemine resistente, miserabiliter devastarunt. Ferebat quidem subsidium partibus illis strenuus bellator et impiger laborum Koniecpolius generalis exercituum, sed cum vexillis Polonorum stipediariis, tardum gradum ferentibus, veloccs Tartaros, 30,000 captivorum ac praedam ingentcm trahentes, assequi non potuit. Ductor vero cosacorum, a rege tum primo datus, ablatis conditionibus morem gerendo rigorem sancitorum quasi reformidans, nec venientibus restitit, nec abeuntes persequi ausus est. Quod saepe et futuris temporibus magistri militiae illius ad informationem arbitrariam, sive obsequio aliquo, sive praetio privato paratam, a rege constituti, (non ut olim genuini illorum per simplicem, sed per virtutem partam electionem duces assumpti) faciebant, lenta mandata regia sive generalium exercitus juxta comitiorum decreta exspectantes, spectaverunt non averterunt Tartarbrum incursus, impune florentissimas regni provincias vastantium, cosacis ipsis novitati consiliorum illudentibus, ac saepissime damno quoque suo indolentibus. Et successu temporis patuit, quam tervo in patriam agitati spiritu illi fuerunt, qui cosacorum libertates militiamque per vim tollendam esse suaserunt; ex eo enim defensionem voluntariam gratuitam sine mora et dispendio sumptuum praestandam, ex nunc tot provinciis, tot populis, sibique ipsis surripuerunt, tum vel maxime ex eo, quod praecipuum robur cosacorum magno praesidio regni, tunc jam detrimento futurum, partim ad Moschos, partim ad ipsos tartaros sponte dilabebatur in exitium dominorum suorum nominisque Poloni (tragico spectaculo orbis totius) in proximo concursurum. O! utinam tunc mala tua praevidisses, tot cladibus tibi venturis miseranda Polonia! Haec tibi prima labes mali, hoc initium impendentis ruinae fuit, quod in rebus secundis modum servare noluisti. O! fallax bonum libertatis quantum malorum fronte quam blanda tegebat.
