rorum in auxilium rebellibus, quo subsidio erecti, consilia etiam proelio experiundi cum nostris agitavere. Ad hos reprimendos impetus et obturandam in capite pullulantem rebellionem, Nicolaus Potocki, castellanus Cracoviensis, omnem diligentiam adhibuit, insuper subipsa propalatae soditionis initia, legiones quarcianas 4000 virorum, animo, disciplina ac experientia belli prestantiorum, complentes, cum honorariis procerum alis, ad 2,000 accedentibus, opposuit. Regestrati cosaci (albo militari nomina professi ita vocabantur) acribus edictis conjungi exercitui jussi sunt.
Interim praemissus cum levioribus cohortibus, sclopigeris octingeutis, Stephanus Potocius, Nisinensis praefectus, adolescens, filius generalis, contra consistentes jam cosacos et Tataros in campis ad Żolte-wody, id lacui nomen, qui ab argillaceo fundo flavescentibus aquis, herbido voragine profunda limo lubrico invadiabilis, ita ab accolis loci vocatur. Sed jam iu partes rebellium traxit Chmielnicius eadem perfidia regestratos cosacos, longo et constanti obsequio reipublicae commendatos, quorum accessu facilem victoriam sperabant et exspectabant nostri; idco jam spes ambigua futurorum fecit, ut currorum serie et subitariis operis firmarentur castra polona; mox ante curraginem signis eductis, identidem advenienti hosti acies ostentata, pugnatum acriter, signis collatis in Scythas, sed legiones Theutonicae, quas genere Russi, habitu tantum germani simulabant, ab ipso proelii incipicntis aestu, primo in speciem trepidare, mox loco sensim cedere, tandem obliquo flexu, dum in cohortes polonas hostis incumbit. exilem aciem proditorie nudare coperunt; abscedere proinde campo nocessum crat, tribunis suppelias intra curraginem praestolari censentibus. Jam pulvis pyrius, continuos explosionibus exhaustus, jam commeatus deficiebat, aqua equis ab boste iutercepta, ac ideo, die undecima Maji, equi libere e castris superflui dimissi, tormenta hostis eripuit, ac, quod eo temporis nulla comparerent auxilia, dolor simul et metus cum taedio periclitantes subibat, ideo inter ductores convenerat, retro mota in militarem regressum curragine, hoc, quod in loco hacrentibus imminebat periculi eluctari om-
