Сторінка:Записки Наукового товариства імени Шевченка. Том XI (1896).djvu/110

Матеріал з Вікіджерел
Ця сторінка вичитана

Далї, на картцї 5: Поминаніє Сщ. Іер. Іоанна Сачкевича, пар. Лавочн. р. Б. 1792 и сродныхъ; на картцї 6: Іерея Стефана оумершаго 17/29 авг. 1877 иже бысть парохъ Лавоч. чрезъ 36 лѣтъ, прожившаго 71 лѣтъ, отъ года 1807 6 нового януяр. до 17/29 авг. 1877 (писане иньшою рукою); на картцї 7: Сщ. Іер. Григорія Чернѣховскаго, пар. Лавоч. р. б. 17.54 и сродныхъ.


Два документи до 1809 року.

Недавно тому пред'явив менї один з товаришів моїх по званю два письма з свого дрібненького архиву родинного з просьбою, щоб я скоментував їх значінє історичне. Перше письмо, затитуловане: „Proklamacja w kwaterze Ces(arskiej) w Szembrunie“ з датою 15 мая 1809, не надавало нїяких трудностий до поясненя. Єсть се проклямация з канцеляриї Наполеона I, видана для з ворохобленя Угорщини против Францїска I., цїсаря австрийского, перед заведенєм мира віденьского (в падолистї 1809 р.) ; подаємо його в нотцї, як меньш цїкаве специяльне для нас.[1] Друге письмо, виставлене „комендантом пляцу“ Gąsick-им в Тернополи, з датою 14 серпня 1809 р.,

  1. Proklamacya. W Kwaterze Ces. w Szembrunie 15 maja 809. Węgry. Cesarz austryacki, niewierny swoim traktatom, nie uznawszy wspaniałości, którą ku onemuż po trzech po sobie następujących woynach, znamienicie po woynie od 1805 zachowałem się, zaczepił moią armię, ja z tą zaczepką zpotkałem się, Bóg dawca zwycięztwa, któren niewdzięcznego y wiarołomie karze, sprzyjał mojej broni, wkrocyłem do głównego miasta Austryi y stoię na waszych granicach. Cesarz austryacki, lecz nieiako król węgierski, wydał mi woynę, podług waszych konstytucyi nie mógł tego uczynić bez waszego zezwolenia; wasz system, któren zawsze jedynie tylko do woyny odpornej ściągał się, iako też prawidła, na ostatnim seymie przez was włożone, dali mi dostatecznie poznać, iż było życzeniem waszym utrzymać pokoy.

    Węgry. Przyszedł moment otrzymania nazad waszej niepodległości. Offiaruię wam pokoy, niezmierne całkowitość waszego kraiu, waszey wolności y waszych konstytucyi, niech te zostaną iak były lub tez przez was samych, ieżeli za dobre uznacie, przereformują się, jak duch czasu lub własne dobro waszych współobywatelów wymaga. Nie żądam od was nic, chcę was widzieć iako wolny i niepodległy naród. Złączenie się wasze z Austryą było waszym nieszczęściem. Wasza krew płynęła za tegoż interessem w odległych okolicach, a wasz główny interess stawał się ustawicznie tegoż dziedzicznych państw offiarą. Wy byliście najpięknięjszą częścią jego królestwa, a przecież obchodzono się z wami iako prowincyą, wystawioną żądzom wam wcale obcym. Macie narodowe obyczaie, narodowy język, chełpicie się prawami nader dawnymi i sławy pełnego powstania; przywróćcie sobie wiec iako naród wasz był; bądźcie czymiscie byli, daycie sobie króla, któren koronę swoie iedynie